Bad Gastein – Europejskie Forum Zdrowia
Ministrowie
zdrowia z krajów Unii Europejskiej, Przedstawiciele Komisji
Europejskiej oraz przedstawiciele nauki, organizacji działających na
rzecz pacjentów po raz kolejny zjawili się na forum w Bad Gastein w
Austrii 1 – 4 Październik 2008 r.. Jako przedstawiciel IAPO wzięłam
udział w sesji poświęconej chorobie zakrzepowo-zatorowej. Sesję tę
prowadził profesor Ajay K Kakkar, dyrektor Instytutu Naukowego ds.
choroby zakrzepowej w Londynie. Do dyskusji na temat bezpieczeństwa
pacjentów w placówkach szpitalnych na świecie zaprosił: prof. Sylwię
Haas, profesora Uniwersytetu Technicznego w Monachium, profesora Donalda
G. MacLellana z Australii, Katję Neubauer, dyrektora generalnego ds.
zdrowia i konsumentów z Komisji Europejskiej, dr Geno Merli ze szpitala
im. T. Jeffersona z USA, prof. Davida Fisha, dyrektora ds. medycznych ze
szpitala uniwersyteckiego w Londynie oraz Jo Groves, dyrektora
naczelnego Międzynarodowego Stowarzyszenia Organizacji działających na
rzecz Pacjentów (IAPO). W tym roku czterech przedstawicieli IAPO
uczestniczyło w obradach dzięki zaproszeniu prof. Ajay K Kakkar.
Najważniejszym
osiągnięciem tego spotkania była deklaracja poprawy sytuacji pacjentów
zagrożonych chorobą zakrzepowo-zatorową. Dzięki danym liczbowym,
analizie ryzyka i omówieniu działań profilaktycznych przez
przedstawicieli świata nauki, przemysłu, pacjentów, organizacje
pozarządowe udało się stworzyć model zachowań skuteczny w edukacji i
poprawie sytuacji zdrowotnej. Stanowisko z forum zostanie przekazane do
instytucji europejskich, autorytetów medycznych, tak, by wdrożenie
standardów medycznych zapobiegło śmiertelności z powodu tej choroby.
Oto najważniejsze dane:
Na
chorobę zakrzepowo-zatorową składają się zakrzepica żylna i zatorowość
płucna. Zakrzepica żylna polega na zamknięciu żył skrzepliną co
uniemożliwia prawidłowy przepływ krwi. Najczęściej występuje w żyłach
kończyn dolnych. Zakrzepy mogą ulec oderwaniu i przemieszczeniu się do
naczyń płucnych, zamykając je i powodując zator płucny. Jest to trzecia
co do częstości występowania, choroba układu sercowo-naczyniowego i
najczęstsza przyczyna nagłych zgonów wśród chorych leczonych w warunkach
szpitalnych. W USA zapada na zatorowość płucną 300-600 tysięcy ludzi
rocznie, z czego umiera 50 – 100 tysięcy. W Europie Zachodniej na
zatorowość zapada 60 – 100 tysięcy ludzi rocznie, w Polsce około 80
tysięcy. Wśród chorych, u których nie podjęto leczenia zatoru tętnicy
płucnej ze względu na niedostateczną wykrywalność śmiertelność wynosi 30
procent.
Czynnik ryzyka to: wiek powyżej 40 roku życia, zabiegi
chirurgiczne i długotrwałe unieruchomienie (np. endoproteza stawu
biodrowego), choroby zaburzające krzepliwość krwi, nowotwory, przebyty
udar mózgu, przewlekła niewydolność żylna, choroby układu krążenia i
oddechowego, choroby zapalne jelit, stosowanie estrogenów, ciąża,
otyłość, długie podróże, palenie tytoniu.
Objawy choroby zatorowej
Obrzęk
kończyny, zwiększone napięcie i sztywność mięśni kończyny,
czerwono-sine zabarwienie skóry, poszerzenie powierzchownych naczyń
skóry. Może wystąpić gorączka, ale też zakrzepica może przebiegać
bezobjawowo. Najlepszą metodą potwierdzenia zakrzepicy jest: kontakt z
lekarzem, badanie usg.
Najczęstsze objawy zatorowości to: duszność, ból w klatce piersiowej, przyspieszony oddech, akcja serca, kaszel, niepokój.
Zapobieganie i leczenie zatorowości płucnej:
Profilaktyka
oraz prawidłowe leczenie przeciwkrzepliwe i uciskowe. Leczenie
przeciwkrzepliwe polega na podawaniu specjalnych leków, które wpływają
na układ krzepnięcia, a uciskowe na noszeniu specjalnych pończoch,
podkolanówek lub opasek elastycznych, które działają przeciwobrzękowo
wzmacniając przepływ w żyłach głębokich.
Profilaktyka:
– Unikanie
długiego leżenia w łóżku bez ruchu podczas choroby częste i regularne
wykonywanie prostych ćwiczeń ułatwiających prawidłowe krążenie krwi w
żyłach kończyn dolnych (zginanie stóp i kolan, naprzemienne napinanie i
rozluźnianie mięśni łydek)
– mobilizacja pacjenta do szybkiego wstania z łóżka, nawet pierwszego dnia po zabiegu
–
w czasie długich podróży samolotem, autobusem, samochodem wykonywanie
ćwiczeń ruchowych kończyn dolnych lub w miarę możliwości krótki spacer
co 1 – 2 godziny.
– zaprzestanie palenia tytoniu
Fot.1 Jo Groves prezentuje model opieki skoncentrowanej na pacjencie
Fot.2 Jolanta Bilińska z Polski i Robinath Kaitiritimba z Ugandy
przed wejściem do Centrum Kongresowego
Fot.3 Sesja Bezpieczeństwa dla Pacjentów cieszyła się zainteresowaniem
uczestników forum. Tu wykładowcy i goście z prof. Ajay K Kakkar
